-
اورانوس
جمعه 13 بهمنماه سال 1391 19:47
اورانوس نام هفتمین سیارهی منظومهی شمسی، برگرفته از نام خدای آسمانها در افسانههای یونانی است و نام فارسی آن «آهوره» است. مردم باستان این سیاره را نمیشناختند و ستارهشناس بریتانیایی «ویلیام هرشل» در ۱۳ مارس ۱۷۸۱ با استفاده از تلسکوپ ۱۶ سانتیمتری دستسازش کشف کرد. در ابتدا او گمان میکرد که (که در چنین تلسکوپی به...
-
خورشید2
چهارشنبه 4 بهمنماه سال 1391 15:18
جوّ خورشید نورسپهر ( Photospher) نورسپهر ، شیدسپهر یا فتونکره نخستین لایه از جوّ خورشید ، همان قرص زرد رنگ خورشید است و دمای آن حدود ۶۰۰۰ درجه است. نورسپهر در واقع سطحی هندسی نیست بلکه پوستهای نازک با ضخامتی متغیر است که بهطور متوسط حدود ۲۴۰ کیلومتر تخمین زده میشود. مطالعهی بیشتر نورسپهر نشان میدهد که روشنی آن...
-
خورشید1
چهارشنبه 4 بهمنماه سال 1391 15:14
خورشید، نزدیکترین ستاره به زمین است که قطری نزدیک به ۱۰۹ برابر قطر زمین، حجمی برابر ۱،۲۵۰،۰۰۰ برابر حجم زمین و جرمی حدود ۳۳۳ هزار برابر جرم زمین دارد و حدود ۸/۹۹ جرم کل منظومهی شمسی را بهخود اختصاص داده است در مقایسه با میلیاردها ستارهی کهکشان ما ستارهای عادی و متوسط به شمار میرود که روشنی ظاهری و اندازهی آن...
-
خورشید3
چهارشنبه 4 بهمنماه سال 1391 15:02
عوارض سطحی خورشید لکهها ( Spots ) لکهها یا کلفهای خورشیدی که گالیله آنها را در سال ۱۶۱۰ میلادی کشف کرد در واقع ناحیههای تیره رنگی بر سطح نورسپهر هستند که نسبت به اطراف خود درجه حرارت پایین تری دارند. در نتیجه نورانیت کمتری داشته و نسبت به پیرامون درخشان خود، تیرهتربه نظر میرسند. اگر لکهای خورشیدی از فوتوسفر...
-
تصاویری از شفق قطبی
چهارشنبه 4 بهمنماه سال 1391 14:53
یکی از زیباترین پدیدههای آسمانی٬ بدون شک شفقهای قطبیاند که معمولاً در نواحی قطبی و نزدیک به قطب اتفاق میافتند. این شفقها محصول برهمکنش ذرات باردار با جوً زمین است که به رنگهای سبز و سرخفام دیده میشوند. درواقع بادهای قدرتمند خورشیدی این ذرات را با سرعت به سوی زمین میرانند و میدان مغناطیسی زمین٬ آنها را به...
-
اگر زمین نچرخد2
یکشنبه 1 بهمنماه سال 1391 23:42
میدانیم که زمین در هر ۲۴ ساعت یکبار به دور خودش میچرخد. اما اگر این چرخش وجود نمیداشت چه اتفاقاتی رخ میداد؟ چه بر سرانسانها و موجودات دیگر میآمد؟ آیا اصولاً تفاوتی احساس میکردیم؟ این مقاله، که بخش نخست آن هفتهی گذشته تقدیمتان شد، برای پاسخ دادن به چنین پرسشهایی نوشته شده است. جاناتان اَتبری ترجمه: شادی...
-
اگر زمین نچرخد۱
شنبه 23 دیماه سال 1391 18:27
میدانیم که زمین در هر ۲۴ ساعت یکبار به دور خودش میچرخد. اما اگر این چرخش وجود نمیداشت چه اتفاقاتی رخ میداد؟ چه بر سرانسانها و موجودات دیگر میآمد؟ آیا اصولاً تفاوتی احساس میکردیم؟ این مقاله برای پاسخ دادن به چنین پرسشهایی نوشته شده است و در دو بخش تقدیمتان میشود. جاناتان اَتبری ترجمه: شادی حامدی آزاد سوپرمن...
-
سیاراتی همانند زمین
شنبه 23 دیماه سال 1391 18:23
سیارات زمینمانند چقدر متداولاند؟ به نظر میآید که تعداد این سیارات٬ بر اساس دادههای فضاپیما گردان کپلر ٬ بسیار زیاد باشد. مدلهای کامپیوتری نشان میدهند که حداقل یک ستاره از هر ۱۰ ستاره٬ میزبان سیارهای زمینمانند است. به این ترتیب کهکشان راه شیری خانهی میلیاردها سیارهی شبیه به زمین است. متأسفانه٬ این پیشبینی...
-
کهکشانی خیلی دور خیلی نزدیک
شنبه 23 دیماه سال 1391 18:18
در دل کیهان زیباییهای زیادی نهفته است که چشم انسان قادر که دیدن آنها نیست البته به کمک تلسکوپهای فضایی ثبت برخی از این تصاویر امکانپذیر میشود. این نمایی حیرتانگیز از دو کهکشان خفته درصورتفلکی قنطورس از این دست تصاویر به شمار میرود. در این تصویر کهکشان NGC 5011B و NGC 5011C که دوربین پیمایشی پیشرفتهی تلسکوپ...
-
بزرگ ترین کهکشان مارپیچی عالم
شنبه 23 دیماه سال 1391 18:12
علاوه بر کشف سیارات فراخورشیدی یکی از موضوعات روز دنیا که همیشه در خبرهای داغ نجومی به چشم میخورد، «ترین» های عالم است که هر چند وقت یکبار بهروز میشوند، مثل دورترین کهکشان، نزدیکترین کوازار، بزرگترین سیاهچاله و… . اینبار اخترشناسان بزرگترین کهکشان مارپیچی را شناسایی کردند. این تصویر ترکیبی کهکشان بزرگ...
-
کمربند سیارکی نسرواقع
شنبه 23 دیماه سال 1391 18:03
دادههای به دست آمده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا و تلسکوپ فضایی هرشل متعلق به آژانس فضایی اروپا نشان میدهد پیرامون ستارهی پُر نور آسمان شمالی، نسر واقع، چیزی وجود دارد که به نظر میرسد کمربند سیارکی بسیار بزرگ باشد. به نقل از ناسا کشف کمربندی از خرده سیارکها پیرامون نسرواقع، دانشمندان را به یاد شباهت این ستاره با...
-
نقطه تیره وستا:منشا حیات بر روی زمین
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:21
فضاپیمای Dwan سال۲۰۱۱/۱۳۹۰ به سیارک وستا رسید و تصاویری بسیار دقیق و با کیفیت بالا از این سیارک گرفت که این تصاویر شیارها، برآمدگیها و فرورفتگیهای گوناگونی را بر آن نشان میدادند. بسیاری از بزرگترین گودالهای وستا نقاط تیرهای، تیرهتر از ذغال، درون یا بیرون خود دارند که ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بودند....
-
ستاره رجل الجبار
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:17
ر لیست ده تایی ستارههای پر نور آسمان به ردهی هفتم رسیدم. هفتمین ستارهی پر نور آسمان باز هم به صورت فلکی جبار تعلق دارد؛ رجلالجبار. نام دیگر بتای جبار، پای شکارچی فاصله (سال نوری) ۷۷۳ سال نوری (به طور تقریبی) صورت فلکی جبار قدرظاهری ۰/۱۲ رده طیفی B قدر مطلق ۷/۸۴- درست است که این رجلالجبار ستارهی بتای صورت فلکی...
-
انفجاری عظیم در کهکشان همسایه
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:12
انفجاری بزرگ در کهکشان همسایه باعث شگفتزدگی دانشمندان شد. دانشمندان با نگاه کردن به این انفجار رفتار سیاهچالهی مرکزی آن را بررسی میکنند که باعث چنین انفجاری شده است. در واقع دانشمندان با تلسکوپ ۳۰۵ متری ویلیام گوردون در آرسیبو انفجاری را در کهکشان مارپیچی NGC 660 رصد کردند. این کهکشان ۴۴ میلیون سال نوری از ما...
-
استخوان راه شیری
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:09
در این تصویر چه چیز توجهتان را جلب میکنند نواحی درخشان، نقاط آبی یا زمینهی سبز تصویر؟ اما چیزی که توجه دانشمندان را در این تصویر به خود جلب کرده است آن نوار تیرهای است که در وسط تصویر دیده میشود. از نظر محققان این نوار تیره استخوان راه شیری محسوب میشود. این استخوان دراز که از تودهی بسیار متراکم غبار و گاز تشکیل...
-
ماه از گذشته زمین می گوید
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:05
پاسخ بسیاری از پرسشهای انسان از زمین٬ در مکانهای دیگری یافت شده است. در موضوع گودالهای برخوردی و اینکه چگونه و چهموقعی شکل گرفتهاند بهترین مکان برای جستوجو٬ یار همیشگی زمین٬ ماه تابان است. با مطالعهی گودالهای برخوردی٬ دانشمندان میتوانند فرایندهایی که در «دوران آشوب» و در حین شکلگیری هر دو جرم سماوی٬ به...
-
مریخ (بهرام)
جمعه 22 دیماه سال 1391 15:00
سیارهی مریخ(عربی) یا بهرام (فارسی) در طول تاریخ بشر همواره در کانون توجه نجومی بوده است و در فرهنگها و تمدنهای گوناگون مظهر جنگ و خون بوده است. بابلیان قدیم حرکات این نور سرخ سرگردان آسمان شب را دنبال کردند و نام Nargel یا خدای جنگ را برآن گذاشتند. رومیها به خاطر گرامی داشت خدای جنگشان اسم کنونی آن، مارس انتخاب...
-
حیات در قمرهای فراخورشیدی
جمعه 22 دیماه سال 1391 14:54
فیلم آواتار را به خاطر دارید؟ در آن فیلم، قمر یکی از سیارات غولپیکر فراخورشیدی میزبان حیات هوشمند است. اما آیا چنین چیزی در دنیای واقعی امکان دارد؟ برخی از دانشمندانی که در پی مکانهای زیستپذیر میگردند، توجه خود را به قمرهای فراخورشیدی، یعنی اجرامی که به دور سیارهای خارج از منظومهی شمسی میگردند معطوف کردهاند و...
-
مخازن عظیم آب در سپیده دم تولد ستاره
جمعه 22 دیماه سال 1391 14:50
رصدخانه هرشلِ سازمان فضایی اروپا، اِسا، آب فراوانی را در منطقهای مملؤ از ابرهای غبار و گاز شناسایی کرد. گویا این منطقه در آستانهی تَلاشی و تغییر برای تبدیل به یک ستارهی جوان است. مقدار آب برآوردشده در آنجا معادل ۲ هزار برابر کل اقیانوسهای زمین، اما در فاز گازی است. ستارهها درون این ابرهای تاریک و سردِ گاز و...
-
عکس راه شیری
جمعه 15 دیماه سال 1391 17:28
-
ستاره ابط الجوزا
جمعه 15 دیماه سال 1391 17:08
نام دیگر آلفا جبار – یدالجوزا فاصله (سال نوری) ۶۴۰ (به طور تقریبی) صورت فلکی جبار (شکارچی) قدرظاهری بین ۰/۳ تا ۱/۲ رده طیفی B قدر مطلق ۰/۶- درست است که نام این ستاره آلفا جبار است ولی پرنورترین ستارهی جبار نیست بلکه دومین ستارهی پرُ نور این صورتفلکی به شمار میآید. ابط الجوزا ۲۰ برابر خورشید جرم دارد، اواخر عمرش...
-
ستاره آخر النهر
جمعه 15 دیماه سال 1391 17:03
نام دیگر آلفا نهر- ظلیم فاصله (سال نوری) ۱۴۰ (به طور تقریبی) صورت فلکی نهر قدرظاهری ۰/۵ رده طیفی B قدر مطلق ۲/۷- آخر النهر یک غول آبی و جوان است که به آسمان جنوبی تعلق دارد و فقط از بخشهای جنوبی ایران دیده میشود. این ستاره جنوبیترین ستارهی صورت فلکی نهر است و به همین علت به آن آخرالنهر میگویند. صورت فلکی نهر که...
-
گودال برخوردی آریستارخوس
جمعه 15 دیماه سال 1391 16:53
مدارگرد اکتشافی ماه از ارتقاع ۱۳۵ کیلومتری ماه این تصاویر دقیق را از گودال آریستارخوس Aristarchus گرفته است. تصویر بالا از لبهی جنوبی با پهنای ۴۰ کیلومتر گرفته شده است. قلهی مرکزی ۳۰۰ متری این گودال همراه با تپههای پیرامون در سوی چپ تصویر دیده میشوند. این گودال به نام اخترشناس یونانی ثبت شده است که در قرن سوم پیش...
-
حوضچه های اب در اروپا
جمعه 15 دیماه سال 1391 16:45
ه اعتقاد پژوهشگران اروپا، قمر رازگونهی مشتری، پناهگاه اقیانوس زیرسطحی از آب مایع است. بدون شک برای اثبات هر چه دقیقتر این ادعا، مأموریتهای اکتشافی آینده باید دست به حفاریهای عمیقی در اروپا بزنند! مطالعات اخیر گویای آن است که آب در فاز مایع، تنها برای بیش از چند ۱۰ هزار سال – در اصطلاح زمینشناختی تنها به اندازهی...
-
فروان مرکز کهکشان
جمعه 15 دیماه سال 1391 16:38
جریان عظیمی از ذرات باردار که از مرکز کهکشان راه شیری نشأت گرفتهاند، با سرعتی بالاتر از سرعت صوت در حرکتند. دانشمندان این جریان را با رادیوتلسکوپ ۶۴ متری پارکس Parkes ثبت و از آن نقشهای (تصویر بالا) تهیه کردهاند. گروهی از اخترشناسان استرالیایی، آمریکایی،ایتالیایی و هلندی این پدیده را که شاید به نوعی به پدیدهی...
-
پاسخ به یکی از معماهای مهم کیهانی
جمعه 15 دیماه سال 1391 11:24
منجمان در جدیدترین بررسیهای خود موفق شدند به یکی از معماهای مهم کیهانی پاسخ دهند. کائنات با القای این حس که اجسام آسمانی در فاصله همسانی با زمین قرار دارند، چشمان انسان را به راه خطا میبرند. در تصویر جدیدی که تلسکوپ فضایی هابل منتشر کرده، میتوان دو کهکشان NGC 5011B و NGC 5011C را مشاهده کرد که در مقابل یک پسزمینه...
-
ستاره شعرای شامی
دوشنبه 11 دیماه سال 1391 21:46
شعرای شامی هشتمین ستارهی پر نور آسمان است. نام دیگر آلفای سگ کوچک فاصله (سال نوری) ۱۱/۴(۳/۵ پارسک) صورت فلکی سگ کوچک (کلب اصغر) قدرظاهری ۰/۳۴ رده طیفی F قدر مطلق ۲/۶ نام این ستاره برگرفته از واژهی یونانی به معنی «قبل از سگ» است. علت نامگذاری طلوع این ستاره قبل از ستارهی پُر نور سمت راستش یعنی شعرای یمانی (شباهنگ)...
-
دنباله دار 2013
دوشنبه 11 دیماه سال 1391 21:36
ستارهشناسان در سراسر جهان بطور مشتاقانهای در حال پیگیری ورود یک دنبالهدار در سال آینده به فضای نزدیک زمین هستند که حتی ماه نیز در برابر نور آن بیفروغ خواهد بود.به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، دنبالهدار «آیسون(سی/۲۰۱۲ اس۱)» برای اولین بار در داخل منظومه شمسی وارد شده و در ماههای نوامبر و...
-
اکتشافات نجومی در سال 2012
یکشنبه 10 دیماه سال 1391 23:04
اکتشافات نجومی در سال 2012، درک انسان را از جهان تغییر داده و برخی از ابزارها را از نیروی مشاهده آنها فراتر برده است. دانشمندان کهکشانی را کشف کردند که از یک ابرسیاهچاله مرکزی با اندازه 17 میلیارد برابر خورشید برخوردار است. یک گروه دیگر تحقیقاتی توانستند سیاره صخرهای بسیار داغی را در نزدیکترین سیستم ستارهای به...
-
تصویری از مریخ پیما
شنبه 9 دیماه سال 1391 11:31
چهچیزی در این خاک نرم مریخ وجود دارد؟ اواخر ماه اکتبر، مریخنورد روباتیک ناسا، کنجکاوی ، در نزدیکی مکانی به نام «آشیانهی سنگها Rocknest » ایستاد تا همچنان به کاوش در گودال گیِل ادامه دهد. آشیانهی سنگ در واقع مجموعهای از سنگها است که در تصویر بالا ، بالا-چپ، دقیقاً سوی چپ دکل کنجکاوی دیده میشوند. آنچه بهطور...